Το κανάλι του στο YouTube έχει 2,7 εκατομμύρια συνδρομητές, τα βίντεό του τα έχουν παρακολουθήσει 700 εκατομμύρια άνθρωποι, τα podcasts του τα έχουν ακούσει 55 εκατομμύρια ακροατές, ο ιστότοπός του έχει 14 εκατομμύρια «χτυπήματα», οι λογαριασμοί του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συγκεντρώνουν συνολικά 3,5 εκατομμύρια ακόλουθους, και στoυς 160 σταθμούς της τελευταίας του παγκόσμιας περιοδείας έκοψε πάνω από μισό εκατομμύριο εισιτήρια.
Όχι, ο Jordan Peterson, στον οποίον ανήκουν τα παραπάνω εντυπωσιακά στατιστικά, δεν είναι ροκ σταρ – αλλά σίγουρα θα μπορούσε. Ο Jordan B. Peterson είναι ίσως ο πιο προβεβλημένος ψυχολόγος, αλλά και στοχαστής, που έχει να επιδείξει ο δυτικός κόσμος στον αιώνα μας. Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την αβεβαιότητα και τη συνειδητοποίηση ότι το χάος αποτελεί τον κανόνα, ο καθηγητής Peterson αποτελεί μία φωνή που προασπίζεται την επικράτηση της τάξης.
Γεννημένος στην Αλμπέρτα του Καναδά, στο μέσο του Ψυχρού Πολέμου, μια εποχή που ο κόσμος προσπαθούσε ακόμα να επουλώσει τις βαθιές πληγές που άφησε πίσω του ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Peterson επηρεάστηκε βαθιά από το κλίμα των ημερών. Στο μυαλό του νεαρού φοιτητή ψυχολογίας φαινόταν αδιανόητο το πώς οι άνθρωποι ήταν διατεθειμένοι να οδηγήσουν την ανθρωπότητα στο χείλος της καταστροφής, μόνο και μόνο για να υπερασπιστούν την όποια ιδεολογία τους. Αυτή η ανησυχία για το μέλλον του πλανήτη σε συνδυασμό με την προσπάθειά του να κατανοήσει τα μυστήρια των ανθρώπινων πεποιθήσεων, οδήγησαν τον Peterson σε μία πολυετή μελέτη των ανθρώπινων συστημάτων αξιών, που αποτυπώθηκε στο πρώτο βιβλίο του, Maps of Meaning: The Architecture of Belief.
Οι θέσεις που αναπτύχθηκαν στο Maps of Meaning εκκίνησαν μία άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση στην ακαδημαϊκή κοινότητα και υπήρξαν το διαβατήριο του Peterson για να συστηθεί σε ένα ευρύτερο κοινό, που εκτεινόταν πέρα από τους τοίχους των αιθουσών του Χάρβαρντ και του Πανεπιστημίου του Τορόντο, όπου διδάσκει. Αντιλαμβανόμενος την απήχηση που είχαν οι θέσεις που ανέπτυξε στο πρώτο του βιβλίο, ξεκίνησε τη συγγραφή μίας σειράς άρθρων στον δημοφιλή ιστότοπο Quora, όπου έδινε απαντήσεις, άλλοτε σύντομες, άλλοτε πιο εκτενείς, σε σειρά ερωτημάτων που έθεταν οι επισκέπτες της. Έκπληκτος, ο Peterson διαπίστωσε ότι μέσα στο χαοτικό περιβάλλον του διαδικτύου, δημιουργήθηκε ένας πυρήνας αναγνωστών που παρακολουθούσε φανατικά τα άρθρα του, εκτοξεύοντας τις αναρτήσεις του στις πιο δημοφιλείς του συγκεκριμένου ιστοτόπου. Ένα συμπέρασμα έβγαινε από την ανταπόκριση του κοινού: ο κόσμος είχε ανάγκη από ένα σετ κανόνων, προκειμένου να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής με ασφάλεια και, το σημαντικότερο, με όραμα για το μέλλον.
Σταχυολογώντας τις απαντήσεις του, ο Peterson κατέληξε σε 12 κανόνες. 12 Κανόνες για τη ζωή, ένα αντίδοτο για το χάος. Αυτός είναι ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου του, που στον τίτλο του περιγράφει με ακρίβεια αυτό που θα διαβάσει ο αναγνώστης ξεφυλλίζοντάς το. Αντλώντας από την εμπειρία του ως κλινικού ψυχολόγου, από τις
κοινωνιολογικές και ανθρωπολογικές έρευνές του, από τη μελέτη της Βίβλου, αλλά και των έργων των πρωτοπόρων της ψυχανάλυσης, ο Δρ. Peterson κατέληξε σε έναν δωδεκάλογο αποτελούμενο από συμβουλές που άλλοτε κλείνουν χιουμοριστικά το μάτι («Μην ενοχλείς τα παιδιά όταν κάνουν σκέιτμπορντ») και άλλοτε είναι τόσο ευθείες στη διατύπωσή τους που δεν χρήζουν παρερμηνείας («Περπάτα με ίσια την πλάτη και όρθιους ώμους»). Όλες τους, όμως, αναλύονται με τέτοια ευρύτητα πνεύματος και βαθιά γνώση που το απόσταγμά τους λειτουργεί ευεργετικά στον ανθρώπινη ανάγκη για αναζήτηση νοήματος. Η ζωή είναι πόνος, αποτελεί μία από τις συχνές αποστροφές του λόγου του Peterson, και όσο συντομότερα συμφιλιωθούμε με αυτό τόσο πιο εύκολα θα συνειδητοποιήσουμε ότι ο πόνος αυτός δεν είναι απαραίτητο να είναι μόνιμος. Το κάθε τι μπορεί να γίνει ένα πολύτιμο μάθημα για τη ζωή, στο χέρι του καθενός είναι να αξιοποιήσει τα διδάγματα της καθημερινότητας. Ανάλαβε την ευθύνη του εαυτού σου, ξεφορτώσου τη ζήλεια, τη μνησικακία, την οργή για το παρελθόν, μην είσαι επικριτικός, άκου αυτόν/αυτήν που έχεις απέναντί σου, αποδέξου το χάος, και το χάος θα γίνει φίλος σου: αυτές είναι μερικές από τις συμβουλές του Peterson, που έτυχαν θερμής ανταπόκρισης από ένα κοινό μεγαλωμένο στον μετά-κυνισμό και τον μηδενισμό, που είχαν αποτύχει να δώσουν απαντήσεις στα επίμονα και καίρια ερωτήματα της ύπαρξης.
Πολύ σύντομα μετά την έκδοση των 12 Κανόνων, ο Peterson άρχισε να απολαμβάνει στάτους ροκ σταρ. Οι προσκλήσεις για τηλεοπτικές εμφανίσεις έρχονταν με αστραπιαία συχνότητα, ενώ τα βίντεό του στο YouTube, είτε στο δικό του κανάλι είτε σε άλλα, πολύ σύντομα σημείωσαν εκατομμύρια θεάσεις. Η απόλυτη αναγνωρισιμότητα για τον Peterson ήρθε στις 19 Απριλίου 2019, όταν συμμετείχε στο επονομαζόμενο debate του αιώνα, απέναντι από τον Σλοβένο φιλόσοφο Σλάβοϊ Ζίζεκ, με θέμα τη σχέση Καπιταλισμού, Μαρξισμού και ευτυχίας. Η εμφάνισή του αυτή πραγματοποιήθηκε στο μέσο μίας παγκόσμιας περιοδείας για την προώθηση του 12 Κανόνες για τη ζωή, σε ακροατήρια της Β. Αμερικής, της Ευρώπης και της Αυστραλίας.
Στη χώρα μας, τα βιβλία του Peterson βρίσκονται σταθερά στις λίστες των ευπώλητων αγγλόφωνων non-fiction βιβλίων, ενώ διεθνώς το έργο του έχει μεταφραστεί σε πάνω από 50 γλώσσες. Oι 12 Κανόνες βρέθηκαν στο #1 των πλέον ευπώλητων βιβλίων για το 2018 στις ΗΠΑ, τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τη Σουηδία, την Ολλανδία, τη Βραζιλία και τη Νορβηγία. Στη χώρα μας οι 12 Κανόνες για τη ζωή: ένα αντίδοτο για το χάος κυκλοφορούν στις 30 Νοεμβρίου 2020.
