«Δεν υπάρχει άλλη πραγματικότητα εκτός από την παρούσα πραγματικότητα, οπότε, ακόμη κι αν κάποιος έμελλε να ζήσει για αμέτρητους αιώνες, με το να ζει για το μέλλον θα έχανε αιωνίως το νόημα».
Ο κορυφαίος φιλόσοφος Alan Watts μάς δείχνει πώς -σε μια εποχή πρωτοφανούς άγχους- μπορούμε να βρούμε την ολοκλήρωση αγκαλιάζοντας το παρόν και ζώντας απόλυτα στο τώρα. Ο εγκέφαλος μπορεί να υιοθετήσει σωστές συμπεριφορές μόνο όταν η συνείδηση κάνει αυτό για το οποίο έχει σχεδιαστεί: αντί να αγωνίζεται για να ξεφύγει από την παρούσα εμπειρία να έχει αβίαστη επίγνωση αυτής.
Ποιος είναι όμως ο Alan Watts – και κυρίως, γιατί τόσα πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του παραμένει επίκαιρος;
Ο Alan Wilson Watts ήταν Βρετανός φιλόσοφος, συγγραφέας και ομιλητής – ένας από τους πιο αξιοσέβαστους στον κόσμο της φιλοσοφίας και της πνευματικότητας. Γεννήθηκε στις 6 Ιανουαρίου το 1915, λίγο έξω από το Λονδίνο της Αγγλίας και από νεαρή ηλικία γοητεύτηκε από την ασιατική τέχνη, λογοτεχνία και φιλοσοφία. Όταν οι γονείς του αναγνώρισαν την λαμπρή και ερευνητική του φύση, τον ενθάρρυναν να γράψει. Το 1938, ο Watts μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες για να σπουδάσει Ζεν στη Νέα Υόρκη, όπου σύντομα άρχισε να δίνει διαλέξεις σε βιβλιοπωλεία και καφετέριες.
Το 1940, δημοσίευσε το βιβλίο The Meaning of Happiness (Το νόημα της ευτυχίας), το οποίο βασίστηκε στις ομιλίες του και σε μια ειρωνεία της τύχης, το βιβλίο εκδόθηκε την παραμονή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Watts χειροτονήθηκε επισκοπικός ιερέας το 1944, αλλά την άνοιξη του 1950, εγκατέλειψε την εκκλησία και το Σικάγο και εγκαταστάθηκε σε μια αγροικία έξω από το Μίλμπρουκ, όπου και έγραψε την Σοφία της ανασφάλειας: Ένα μήνυμα για την εποχή του άγχους. Στις αρχές του 1951, μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο, όπου άρχισε να διδάσκει Βουδισμό. Καθώς προσέλκυσε αρκετό κόσμο, τα μαθήματά του εξελίχθηκαν σε βραδινές διαλέξεις ανοιχτές στο κοινό και μεταφέρθηκαν σε τοπικές καφετέριες όπου σύχναζαν ποιητές και συγγραφείς της γενιάς Beat.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50, είχε ξεκινήσει μια «έκρηξη» του Ζεν, καθώς οι διανοούμενοι της γενιάς είχαν στραφεί προς την ανατολική θρησκεία σε μια αναδυόμενη κοσμοθεωρία που αργότερα ονομάστηκε “αντικουλτούρα” της δεκαετίας του ’60. Οι αιτήσεις για εμφανίσεις του Watts έπεσαν βροχή. Έδωσε διαλέξεις σε κολέγια σε όλες τις ΗΠΑ μπροστά σε μεγάλα ακροατήρια και ο Watts έγινε μια σημαντική φιγούρα του κινήματος της αντικουλτούρας.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 ο Watts ζούσε πια σε ένα φέριμποτ στο Σαουσαλίτο, σε μια παραλιακή κοινότητα μποέμ, καλλιτεχνών και άλλων πολιτιστικών αποστατών. Το φέριμποτ του Watts έγινε σύντομα τόσο δημοφιλής προορισμός που για να διατηρήσει την προσοχή του στο γράψιμο, μετακόμισε σε μια καλύβα στις κοντινές πλαγιές του όρους Ταμαλπάις. Συνεχίζοντας να ταξιδεύει σε περιοδείες διαλέξεων μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’70, ο Watts άρχισε να έλκεται όλο και περισσότερο από τη ζωή στο βουνό. Ωστόσο, λίγο μετά την επιστροφή του από μια καταιγιστική περιοδεία διαλέξεων που τον οδήγησε στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ευρώπη, ο Watts έφυγε από τη ζωή στον ύπνο του στις 16 Νοεμβρίου 1973, στο βουνό που αγαπούσε.
Όπως γίνεται εμφανές από τα παραπάνω, καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, ο Watts είχε εξαιρετική επίδραση στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και κατανοούν τη ζωή. Κι αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός πως τα βιβλία και οι ομιλίες του συνεχίζουν να έχουν εξίσου μεγάλη απήχηση στο κοινό, ακόμη και σήμερα. Επιπλέον, επηρέασε μερικές από τις πιο γνωστές προσωπικότητες στον χώρο της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας και της ποίησης όπως τον Aldous Huxley, τον Gary Snyder, τον Allen Ginsberg , αλλά και τον Frank Herbert, ανάμεσα σε άλλους.
Αυτό που κάνει τον Alan Watts να έχει τόσο μεγάλη απήχηση στο κοινό ακόμα και σήμερα είναι η εξαιρετική ικανότητά του να μεταφέρει πολύπλοκες φιλοσοφικές ιδέες με τρόπο εύληπτο και προσιτό. Μπορεί να πάρει μια βαθιά έννοια και να την παρουσιάσει με τρόπο κατανοητό σε οποιονδήποτε αναγνώστη. Ως μελετητής και ασκούμενος του Ζεν Βουδισμού, ο Watts βασίστηκε στην ανατολική φιλοσοφία για να παρουσιάσει ιδέες στον δυτικό πολιτισμό μέσα από μια φρέσκια ματιά. Επιπλέον, αμφισβήτησε την δυτική νοοτροπία που θεωρεί τον άνθρωπο κάτι ξεχωριστό από τη φύση, δίνοντας έμφαση στην ιδέα της σύνδεσης και της αλληλεξάρτησης όλων των πραγμάτων πάνω στον πλανήτη. Κι αυτό ήταν κάτι που βρήκε απήχηση σε πολλά άτομα που αναζητούσαν -και αναζητούν- μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού τους και του κόσμου γύρω τους.
Οι ιδέες του για θέματα όπως η ενσυνειδητότητα, η αυτογνωσία και η επιδίωξη της ευτυχίας είναι τόσο επίκαιρες σήμερα, όσο και όταν ξεκίνησε να τις μοιράζεται πριν από δεκαετίες. Γι’ αυτό, τα βιβλία και οι ομιλίες του Alan Watts -ίσως παρατηρήσατε ήδη πως ακόμη και η φωνή του τείνει να δημιουργεί μια αίσθηση ηρεμίας στον ακροατή- συνεχίζουν να είναι εξαιρετικά δημοφιλή, καθώς πραγματεύονται ερωτήματα διαχρονικά: την ανθρώπινη εμπειρία, αλλά και το νόημα της ίδιας της ζωής.
Υπάρχει ένα βιβλίο, όμως, που ξεχωρίζει και συνεχίζει να είναι ένα από τα πιο επιδραστικά του βιβλία μέχρι και σήμερα.
Η σοφία της ανασφάλειας εμβαθύνει στην ανθρώπινη εμπειρία, εξερευνώντας την έννοια της ζωής στην παρούσα στιγμή. Την εμπειρία, δηλαδή, του να ζεις το τώρα, μακριά από τα δεσμά του άγχους και της ανασφάλειας – κάτι το οποίο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
Στο διαχρονικό αυτό βιβλίο, λοιπόν, ο Watts αμφισβητεί την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση πως η ασφάλεια και η βεβαιότητα είναι απώτεροι στόχοι στη ζωή και υποστηρίζει πως η συνεχής αναζήτηση της ασφάλειας και της σιγουριάς, στην πραγματικότητα, προάγει την αίσθηση του άγχους και της αποσύνδεσης από την παρούσα στιγμή. Ο Watts πιστεύει πως η αληθινή σοφία έγκειται στην αποδοχή της εγγενούς ανασφάλειας και αβεβαιότητας της ζωής, καθώς θεωρεί πως από το σημείο αυτό προέρχεται η αίσθηση της ελευθερίας και του αυθορμητισμού. Με λίγα λόγια, η ελευθερία του να ζεις το παρόν.
Ανακαλύψτε περισσότερα για το βιβλίο του Alan Watts Η σοφία της ανασφάλειας εδώ.
